De aarde warmt op en dat heeft gevolgen voor ons klimaat. De opwarming wordt veroorzaakt doordat er steeds meer broeikasgassen, zoals CO₂, in de lucht zitten. We kunnen de opwarming niet terugdraaien, maar we kunnen het wel afremmen, als we maatregelen treffen en minder CO₂ uitstoten.

Verstoorde balans

Koolstofdioxide (CO₂) komt van nature in onze atmosfeer voor. Planten hebben dit gas nodig om te kunnen groeien. Met behulp van zonne-energie en water wordt de koolstofdioxide omgezet in zuurstof en koolhydraten (suikers). Als de plant afsterft worden de koolhydraten weer omgezet in CO₂dat vervolgens weer in onze atmosfeer terechtkomt. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het verbranden of rotten van de plant en als de plant wordt opgegeten, via de mest. Olie, aardgas en kolen zijn de zogenaamde fossiele brandstoffen. Deze bevatten koolstof die miljoenen jaren geleden door planten is vastgelegd, maar die nooit is vrijgekomen bij het sterven van de plant, omdat het niet in contact kwam met zuurstof en het afbraakproces niet op gang kon komen. Omdat we deze fossiele brandstoffen nu op grote schaal gebruiken, neemt de CO₂concentratie in de atmosfeer toe en hebben we het natuurlijke evenwicht verstoord. Om ons huidige leefklimaat te beschermen moeten we daarom op zoek naar manieren om minder energie te gebruiken, alternatieve energiebronnen vinden zonder koolstof, of de broeikasgassen uit de atmosfeer halen. Het liefst een combinatie van al deze opties.

Glastuinbouw als partner voor afvalverbranding

Een van de terreinen waar de uitstoot van CO₂ verminderd kan worden is de glastuinbouw. Deze sector verbruikt momenteel ca. 10% van de fossiele brandstoffen in Nederland. Hier is dus veel te winnen. In de glastuinbouw wordt aardgas verstookt om, naast warmte en elektriciteit, CO₂ te produceren om de groei van tomaten, paprika’s en andere gewassen te bevorderen. Wat zuurstof is voor een mens, is CO₂ voor een plant. De glastuinbouw is een sector waar hard wordt gewerkt aan verduurzaming en vernieuwing. Vergeleken met andere sectoren hebben zij afgelopen jaren al grote stappen gezet om duurzamer te worden. In Nederland wordt veel van ons afval verbrand. De warmte die hierbij vrijkomt wordt vaak hergebruikt als stadsverwarming, om woningen van warm water te voorzien. Dit is al een stap om minder fossiele brandstoffen te gebruiken, maar er kan bij het verbranden van afval nog meer winst behaald worden. Bij de verbranding van afval komt namelijk ook CO₂ vrij die normaal gesproken in de atmosfeer terechtkomt. Omdat er in de kassenteelt veel aardgas wordt verstookt met als enigdoel om extra CO₂in de kas te krijgen zodat de planten sneller groeien, zou het toch mooi zijn als er een mogelijkheid is om de CO₂ uit de verbrandingsgassen af te vangen en bij de telers in de kas te krijgen: de ultieme win-win situatie.

Het proces

In de laatste jaren zijn meerdere projecten gestart om CO₂ af te vangen bij de verbranding van ons huisvuil en dit vervolgens te leveren aan de glastuinbouw. De CO₂ moet eerst vloeibaar gemaakt worden om het met tankwagens te kunnen vervoeren. Ondanks dat het afvang proces ook energie kost, levert het een aanzienlijke milieuwinst op doordat de tuinders geen aardgas meer hoeven te stoken voor de productie van CO₂. 1.000 kg afgevangen CO₂ bespaart ca. een 500 kg fossiele CO₂ uit aardgas.Dit proces vindt alleen plaats gedurende de zomermaanden. In de winter moeten de kassen namelijk ook worden verwarmd en dit gebeurt meestal met aardgas. De verbrandingsgassen hiervan bevatten voldoende CO₂, waardoor het niet nodig is om deze van elders te halen.  Op dit moment wordt op twee plaatsen in het land CO₂ afgevangen bij afvalverbrandingsinstallaties, drie andere afvalverbrandingsinstallaties zijn bezig het te realiseren. De CO₂ wordt nog alleen geleverd aan tuinders, maar er zijn meer mogelijkheden zoals bijvoorbeeld levering aan de voedselsector.

De expertise van vergunningverlening

Voor het afvangen van CO₂ uit rookgassen bij afvalverbranders moet een installatie geplaatst worden. Voordat de installatie gebouwd kan worden gaat een lang proces van vergunningverlening vooraf. Omdat de rookgassen als afvalstof moeten worden gezien en een bewerking nodig is om de CO₂ af te vangen moet zelfs een Milieueffectrapportage worden opgesteld. Bij Kuiper & Burger zijn wij al bij de vergunningverlening van drie van dit soort installaties betrokken geweest, waarbij we ook het hele traject, tot en met de afronding, hebben begeleid. Bedrijven zien soms op tegen het vergunningsproces en het traject van de milieueffectrapportage. Het vraagt kennis en expertise die bedrijven in het algemeen niet zelf in huis hebben. Voor Kuiper Burger is dit soort complexe trajecten meer dan gewoon werk. We raken erdoor geïnspireerd, omdat wij zo heel concreet kunnen bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen.