Een natuurvergunning krijgen, hoe staat het er nu mee?

Op 18 december 2024 deed de Raad van State uitspraak in de zaken over Rendac en de Amercentrale. De Raad van State gaf aan dat intern salderen toch vergunningplichtig is. Dat heeft nogal wat gevolgen.

Intern salderen?

Intern salderen is een proces waarbij een toename van stikstofemissie door een nieuwe of veranderde activiteit gecompenseerd wordt door een reductie van stikstofemissie bij een andere activiteit binnen de eigen locatie.

Door de uitspraak van de Raad van State moet nu echter eerst het effect van de verandering – de nieuwe of veranderde activiteit – op zichzelf worden bepaald. Alleen als daaruit blijkt dat significant negatieve effecten op Natura 2000-gebieden kunnen worden uitgesloten, is geen natuurvergunning nodig. Als dat niet kan worden uitgesloten, is een vergunning nodig en daarbij hoort een passende beoordeling.

Passende beoordeling

Passende beoordelingen kregen in het geval van intern salderen een andere insteek. Voorheen werd in een passende beoordeling altijd gekeken naar een toename van een effect op het natuurgebied. Ook werd beoordeeld of deze toename kan leiden tot significant negatieve effecten. Bij (zeer) kleine toenames werd ecologisch onderbouwd dat deze geen significant effect hadden. In dat geval werd beoordeeld hoe die effecten te mitigeren of compenseren waren met maatregelen buiten de eigen locatie (zoals extra maatregelen in natuurgebieden, bijvoorbeeld plaggen of aanleg van extra natuur).

Vaak heeft stikstofdepositie als enige invloed op een natuurgebied. Andere factoren zoals geluid, water en licht hebben meestal geen effect, bijvoorbeeld omdat het natuurgebied te ver weg ligt.

In de nieuwe situatie kan intern salderen ook zo’n mitigerende maatregel zijn, waardoor er in feite geen toename van effect meer is. In deze situatie is de passende beoordeling niet meer vooral een ecologische beoordeling van een extra effect. Het gaat juist om de onderbouwing van intern salderen en wat daarvan het gevolg is. Is intern salderen daarmee eigenlijk hetzelfde gebleven, maar dan via een vergunning? Het antwoord hierop is nee. Er moet nu namelijk rekening gehouden worden met de additionaliteitsvereiste.

Additionaliteit

Bij het verlenen van de natuurvergunning moet het bevoegd gezag de kwaliteit van de betrokken natuurgebieden beschouwen. Met de bedoeling te beoordelen of de reductie van stikstofemissie niet primair moet worden ingezet om de kwaliteit van het natuurgebied te verbeteren. Als dat zo is, blijft er vervolgens geen reductie van stikstofemissie meer over om de toename van stikstofemissie door de nieuwe/veranderde activiteit te compenseren. Er zijn meerdere Natura2000-gebieden waar de kwaliteit van bepaalde stikstofgevoelige habitats (zeer) slecht is. Een bekend voorbeeld hiervan is de Veluwe. Op dit additionaliteitsvereiste zijn al meerdere vergunningen bij de rechter gesneuveld.

Provinciaal beleid

Provincies zijn (mede) om deze reden druk bezig met het opstellen van beleid voor intern salderen. Op dit moment heeft alleen de provincie Gelderland beleid vastgesteld. Naar verwachting volgen andere provincies snel, waarbij ze ongetwijfeld goed naar het beleid van Gelderland kijken. Een belangrijk punt in dit beleid is dat, in navolging van extern salderen, maar een deel van de reductie van stikstofemissie mag worden gebruikt voor saldering. Ook stelt de provincie voorwaarden aan de activiteit die wordt ingezet als stikstofreductie. De bedoeling is uiteraard dat dit beleid garandeert dat de kwaliteit van de natuur daadwerkelijk voldoende verbetert. En dat daarmee invulling wordt gegeven aan het additionaliteitsvereiste.

Hoe verder?

Er zijn op dit moment veelvuldig uitspraken van rechtbanken en de Raad van State over natuurvergunningen. Die geven enerzijds wat meer invulling aan eerdere uitspraken, maar kunnen ook wel verrassend zijn. Bijvoorbeeld: hoe ver reikt “het project” en wanneer is er nog sprake van intern salderen. Ook wordt beleid van de andere provincies verwacht. Overkoepelend is het verkrijgen van een natuurtoestemming complexer geworden en ook onzekerder. Dit zal nog wel even aanhouden. Dat wil echter niet zeggen dat gewenste bedrijfsontwikkelingen per definitie onmogelijk zijn.

Meer informatie

Als u hierover meer wilt weten of als u een bedrijfsontwikkeling wenst, neemt u dan contact op met mij of een van mijn collega’s, bijvoorbeeld via m.vdpavoordt@kuiperburger.nl of info@kuiperburger.nl.

Marco van de Pavoordt, senior adviseur

Stikstof: referentiesituatie & passende beoordeling

Sinds de uitspraak van de Raad van State in december 2024 zijn veel bedrijven vergunningplichtig geworden vanwege het toepassen van interne saldering. Dit geldt ook voor bedrijven die dit in het afgelopen jaar hebben gedaan of dit nog willen doen. Kuiper & Burger biedt uitgebreide ondersteuning bij het aanvragen van deze vergunningen en het opstellen van de benodigde passende beoordelingen.

Wat is interne saldering?

Interne saldering is een proces waarbij bedrijven de stikstofemissies van hun activiteiten compenseren door stikstofreducties binnen hun eigen bedrijfsvoering. Dit kan bijvoorbeeld door het verminderen van de uitstoot bij andere onderdelen van het bedrijf of door het treffen van maatregelen die leiden tot minder stikstofdepositie. Dit kan een manier zijn om te voldoen aan de strikte stikstofnormen en toch uitbreidingsmogelijkheden te behouden. Echter, door de uitspraak van de Raad van State kan interne saldering niet meer zonder een gedegen vergunningaanvraag met een passende beoordeling plaatsvinden.

Onze diensten

Bepaling van de referentiesituatie: Wij helpen bij het vaststellen van de referentiesituatie, wat essentieel is voor het bepalen van de stikstofdepositie. Dit kan gebaseerd zijn op de bestaande natuurvergunning of, indien deze ontbreekt, op de milieutoestemming die gold op de referentiedatum.
Uitvoering van AERIUS-berekeningen: De voortoets stikstof is een eerste beoordeling die wordt uitgevoerd om te bepalen of een plan of project met stikstofuitstoot significante negatieve effecten op kwetsbare natuur kan uitsluiten. Met de AERIUS Calculator berekenen wij de stikstofdepositie van uw activiteiten. Deze tool is cruciaal voor het uitvoeren van de Voortoets Stikstof en het identificeren van mogelijke effecten op Natura 2000-gebieden.
Opstellen van de passende beoordeling: Wanneer uit de voortoets blijkt dat er significante negatieve effecten op Natura 2000-gebieden kunnen zijn, kunnen wij een passende beoordeling opstellen. Hierin evalueren we de gevolgen van uw project en onderzoeken we mogelijke mitigerende maatregelen, zoals interne of externe saldering.
Vergunningaanvraag en begeleiding: Wij begeleiden u bij het gehele vergunningproces, inclusief het indienen van de aanvraag en het verstrekken van alle benodigde documentatie en bewijsstukken.

Waarom Kuiper & Burger

Kuiper & Burger staat klaar om u te ondersteunen bij het navigeren door de complexe regelgeving rondom stikstofdepositie. Onze expertise in het bepalen van de referentiesituatie, het uitvoeren van AERIUS-berekeningen en het opstellen van passende beoordelingen zorgt voor een soepel vergunningverleningsproces.

Neem contact met ons op voor meer informatie of om een afspraak te maken.

Masterclass Incidentanalyse Tripod Beta voor Deltalinqs-leden

Zo’n 20 leden van Deltalinqs maakten onlangs kennis met de incidentanalyse methode Tripod Beta. De masterclass hierover was mede door DGMR georganiseerd om bedrijven in de mainport Rotterdam te laten kennismaken met deze onderzoeksmethode. Kuiper & Burger verzorgde de masterclass vanwege onze jarenlange ervaring met incidentonderzoeken.

Leren van fouten

De mini-training die collega Marco van de Pavoordt gaf, richtte zich op allerlei soorten incidenten, zowel groot als klein en ook op near-misses. Daardoor is de Tripod Beta-methode een breed inzetbaar middel, dat bijvoorbeeld ook wordt ingezet door de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De diverse groep deelnemers van advocaten, veiligheidskundigen, SHEQ-specialisten en havenloodsen kregen op een interactieve manier uitgelegd hoe een incidentanalyse werkt en waarom Tripod Beta zo’n goede en krachtige methode is.

De deelnemers stonden stil bij verschillende onderzoeksmethodes, bij objectiviteit in onderzoek en de toegevoegde waarde van Tripod Beta als tool die meer in beeld brengt dan alleen het (bijna) falen. Met veel aandacht voor achterliggende oorzaken, benadrukte Marco dat de analyse niet slechts is bedoeld om oorzaken aan te wijzen. Het gaat vooral om het leren van fouten, zodat ze in de toekomst kunnen worden voorkomen. Een goede incidentanalyse is voor een organisatie misschien wel de beste manier om te verbeteren.

Training

Op 19 en 20 november aanstaande biedt Kuiper & Burger de tweedaagse training Incidentenanalyse via de Tripod Beta-methode aan. Naast de theorie over de methode en de toepassing ervan komt ook een aantal interessante praktijkcases aan bod. De training vindt plaats in Den Haag.

Meer informatie en inschrijven

Omgevingswet en de milieubelastende activiteit

De inwerkingtreding van de Omgevingswet sinds 1 januari 2024 heeft grote gevolgen voor de regelgeving voor milieubelastende activiteiten. In veel gevallen is de vergunningsplicht vervallen en soms gaan er ook andere milieueisen gelden. Wat zeker is, is dat de eisen niet meer terug te vinden zijn in de vertrouwde regelgeving, zoals het Activiteitenbesluit milieubeheer.

Weet jij al hoe je erachter komt welke milieuregels er gelden voor jouw bedrijf?

In het nieuwe Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) staan de rijksregels voor milieubelastende activiteiten. Veel van de milieueisen van het Activiteitenbesluit zijn terug te vinden in het Bal, maar er zijn ook regels die zijn opgenomen in het omgevingsplan van de gemeente.

Hoewel het Bal deels als een vertaling van het Activiteitenbesluit kan worden gezien, is de opbouw van beide besluiten anders en zal het werken met het Bal even wennen zijn. Er is ook geen garantie dat de eisen die voor een activiteit van toepassing zijn, ongewijzigd zijn overgenomen in het Bal. In enkele gevallen is van de gelegenheid gebruik gemaakt om wijzigingen door te voeren.

Al met al kan het een hele zoektocht worden om erachter te komen welke milieuvoorschriften er voor jouw bedrijf nog van toepassing zijn en of je nog compliant bent. Wij kunnen je uiteraard hierbij helpen. Daarnaast hebben wij een masterclass voorbereid, waarin wij jou op de weg helpen om zelf je weg te vinden in het Bal en het omgevingsplan.

Volg onze Masterclass

Kuiper & Burger geeft regelmatig kennissessies of een masterclass waarbij wij dieper ingaan op een thema. In de masterclass Omgevingswet en de milieubelastende activiteit gaan wij in op de opbouw van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en de in het omgevingsplan opgenomen milieueisen. De masterclass begint met een theoretisch deel, waarin we deels aan de hand van voorbeelden uitleggen hoe je achterhaalt of een activiteit meldings- of vergunningplichtig is en welke inhoudelijke milieueisen er gelden. Als deelnemer ga je daarna zelf aan de slag met korte oefeningen en er is ook ruimte om vragen te stellen over de eigen situatie.

De volgende masterclass met het thema Omgevingswet en de milieubelastende activiteit is donderdag 2 mei 2024. Inschrijven voor deze masterclass.

Wanneer en waar:
Donderdag 2 mei 2024 van 13.30 tot 16.30 uur
Kuiper & Burger/DGMR, Casuariestraat 5, 2511 VB Den Haag

Kosten: € 195.-

Groepsgrootte: 4 tot 12 personen

Incompany-training

Wij kunnen deze masterclass ook als incompany-training geven. Neem bij interesse contact op met Åsa Norrthon, a.norrthon@kuiperburger.nl of telefonisch 085 044 26 00.

Åsa Norrthon